Kì thi đại học
Trong hội nghị Tổng kết đào tạo theo chương trình tiên tiến gian đoạn 2006 – 2016 (30/12), Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ đã có nhiều chia sẻ xoay quanh vấn đề giáo dục bậc Đại học.
Theo nhận định của ông Phùng Xuân Nhạ, chúng ta không nên bỏ ra quá nhiều thời gian chỉ để nhìn xem quá khứ đã làm được những gì, mà hãy bàn xem tương lai cần làm như thế nào.
Đất nước chúng ta sẽ tái tạo lại cơ cấu mô hình tăng trưởng, chuyển đồi từ chiều rộng sang chiều sâu là lời khẳng định của ông Nhạ về sự phát triển của nước nhà trong những năm tới. Bởi vậy, vai trò của các trường Đại học là vô cùng to lớn, cần được chú trọng. Tuy nhiên, trên thực tế, so với những cấp và bậc học khác, thì giáo dục bậc Đại học hiện đang là “vùng trũng nhất” của hệ thống giáo dục Việt Nam, ngành đại học, cao đẳng dược cũng không ngoại lệ.
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT đã đưa ra dẫn chứng để chứng minh lập luận này: Hiện trong cả nước đang có khoảng 271 trường Đại học, học viện cùng các cơ sở đào tạo. Khoảng 200 trường trong số đó là trường công lập và còn lại là các trường dân lập, tự thục, các cơ sở đào tạo nước ngoài. Nhưng, điểm đáng lưu ý là cũng chỉ có vài trường dân lập, tư thục có các ngành đào tạo tốt, phần lớn những trường khác gặp rất nhiều khó khăn trong việc tuyển sinh, thu hút học sinh. Tại các trường địa phương thì đa phần đều được nâng cấp lên từ trường cao đẳng nên không thể trông mong nhiều về chất lượng.
Ông Nhạ cũng phát biểu: “Thực ra số lượng trường của chúng ta không nhiều, số sinh viên trên đầu dân không đông, nhưng cái yếu là nhiều trường trong số không nhiều đó chất lượng kém, hữu sinh vô dưỡng. Nhiều trường đặt tên hoành tráng lắm, có trường còn đặt tên Tây nhưng điều kiện đảm bảo chất lượng thì vô cùng khó khăn. Như Thủ tướng đã nói cũng khó là một đại học cho ‘ra hồn”. Chính vì vậy, theo ý kiến của Bộ trưởng thì các trường cần chuyển sang tự chủ và phát triển theo hướng dịch vụ nhằm tăng cường tính cạnh tranh. Bởi khi đã dịch vụ là phải thị trường, thị trường thì phải cạnh tranh.
Về vấn đề đào tạo nhằm đáp ứng nhu cầu thị trườn, ông Nhạ cho hay, điều đầu tiên cần làm là phải quy hoạch các ngành theo hướng bám chặt với thị trường lao động, gắn với việc đổi mới mô hình tăng trưởng theo chiều sâu. Với các nhóm ngành như KHXH&NH, kế toán rất cần nhưng mức độ vừa phải. Các nhóm ngành khoa học, kỹ thuật, công nghệ, công nghiệp, nông nghiệp, sức khỏe thì cần đặc biệt ưu tiên. Cách tốt nhất là nên lựa chọn từ 35 ngành trong chương trình đào tạo tiên tiến vừa qua để đẩy mạnh đầu tư. Đối với những ngành khác, không nằm trong số 35 ngành này nhưng vẫn đáp ứng được thì cũng nên đưa vào.
Mặc khác, cần tránh tình trạng đầu tư “kiểu xôi đỗ” mà phải đồng bộ. Với cơ sở đào tạo mà nỗ lực có được nhiều chương trình này sẽ có thể thuận lợi trở thành cơ sở đẳng cấp. Nhưng nếu chỉ có được 1 hoặc 2 cái trong tổng số nhiều thứ thì khó có thể bền vững. Theo như kế hoạch, vào tháng 3 tới, Bộ GD&ĐT sẽ có văn bản trình tới Chính phụ về đề án đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.
